Mis ýaly folga, ýönekeý görünýän ultra inçejik mis, gaty näzik we çylşyrymly önümçilik prosesine eýedir.Bu amal esasan mis çykarmak we gaýtadan işlemek, mis folga öndürmek we gaýtadan işlemekden soňky ädimleri öz içine alýar.
Birinji ädim mis çykarmak we arassalamakdyr.Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Geologiýa gözleg gullugynyň (USGS) maglumatlaryna görä, mis magdanynyň dünýädäki önümçiligi 2021-nji ýylda 20 million tonna ýetdi (USGS, 2021).Mis magdany gazylandan soň, ezmek, üwemek we flotasiýa ýaly ädimler arkaly misiň düzüminde takmynan 30% mis konsentraty alyp bolýar.Soňra bu mis konsentratlary eritmek, öwrüjini arassalamak we elektroliz ýaly arassalamak prosesini başdan geçirýär we netijede arassalygy 99,99% -e çenli elektrolitik mis berýär.
Ondan soň önümçilik usulyna baglylykda iki görnüşe bölüp boljak mis folga öndürmek prosesi gelýär: elektrolitik mis folga we togalanan mis folga.
Elektrolitik mis folga elektrolitiki proses arkaly ýasalýar.Elektrolitiki öýjükde mis anod elektrolitiň täsiri bilen kem-kemden eräp başlaýar we tok bilen hereket edýän mis ionlary katoda tarap hereket edýär we katodyň üstünde mis ýataklaryny emele getirýär.Elektrolitik mis folganyň galyňlygy, adatça, 5-den 200 mikrometre çenli bolup, çap edilen elektron tagtasynyň (PCB) tehnologiýasynyň zerurlyklaryna görä takyk dolandyrylyp bilner (Yuu, 1988).
Beýleki tarapdan, togalanan mis folga mehaniki taýdan ýasalýar.Birnäçe millimetr galyňlykdaky mis listden başlap, togalanmak bilen kem-kemden inçe bolýar we netijede mikrometr derejesinde galyňlygy bolan mis folga öndürilýär (Coombs Jr., 2007).Mis folga görnüşiniň elektrolitik mis folga garanyňda has ýumşak ýeri bar, ýöne önümçilik prosesi has köp energiýa sarp edýär.
Mis folga öndürilenden soň, işleýşini gowulandyrmak üçin adatça gaýtadan işlemek, şol sanda anne, ýerüsti bejermek we ş.m. geçmeli.Mysal üçin, gabamak mis folganyň süýümliligini we berkligini ýokarlandyryp biler, ýerüsti bejermek (okislenme ýa-da örtük ýaly) mis folganyň poslama garşylygyny we ýelmeşmegini güýçlendirip biler.
Gysgaça aýtsak, mis folga öndürmek we öndürmek prosesi çylşyrymly bolsa-da, önümiň çykarylyşy häzirki durmuşymyza uly täsir edýär.Bu, takyk önümçilik usullary arkaly tebigy baýlyklary ýokary tehnologiýaly önümlere öwürmek, tehnologiki ösüşiň beýanydyr.
Şeýle-de bolsa, mis folga öndürmek prosesi energiýa sarp etmegi, daşky gurşawa täsiri we ş.m. ýaly käbir kynçylyklary hem getirýär. Hasabata görä, 1 tonna mis öndürmek takmynan 220GJ energiýa talap edýär we 2,2 tonna kömürturşy gazyny çykarýar (Northey we başgalar, 2014).Şonuň üçin mis folga öndürmegiň has täsirli we ekologiýa taýdan arassa usullaryny tapmalydyrys.
Mümkin çözgütleriň biri, mis folga öndürmek üçin gaýtadan işlenen misden peýdalanmakdyr.Gaýtadan işlenen mis öndürmegiň energiýa sarp edilişiniň esasy misiň 20% -ine deňdigi we mis magdanynyň ulanylmagyny azaldýandygy habar berildi (UNEP, 2011).Mundan başga-da, tehnologiýanyň ösmegi bilen, daşky gurşawa ýetirýän täsirini hasam azaldyp, has netijeli we energiýa tygşytlaýan mis folga öndürmek usullaryny ösdürip bileris.
Sözümiň ahyrynda, mis folga öndürmek we öndürmek prosesi kynçylyklardan we mümkinçiliklerden doly tehnologiki meýdan.Möhüm öňegidişlik gazanan bolsak-da, daşky gurşawy goramak bilen mis folga gündelik zerurlyklarymyzy kanagatlandyryp biler ýaly entek edilmeli işler kän.
Iş wagty: Iýul-08-2023